پرسلان، که اغلب به عنوان خواهرخوانده‌ی مقاوم‌تر و پیشرفته‌تر سرامیک شناخته می‌شود، در دهه‌های اخیر به یکی از محبوب‌ترین مصالح در صنعت ساختمان، طراحی داخلی و معماری مدرن تبدیل شده است. این محبوبیت نه تنها به دلیل زیبایی بصری و توانایی تقلید از مواد طبیعی مانند سنگ و چوب است، بلکه ریشه در عملکرد فنی بسیار برتر آن دارد. پرسلان از ترکیب خاک رس‌های خاص (اغلب کائولین) و مواد معدنی دیگر تولید شده و در دمای بسیار بالاتر از سرامیک معمولی، معمولاً بین (1200^\circ \text{C}) تا (1450^\circ \text{C})، در کوره‌های پیشرفته پخته می‌شود. این فرآیند حرارتی دقیق منجر به تراکم بسیار بالا، ساختار مولکولی یکنواخت و در نهایت، جذب آب بسیار پایین (کمتر از ۰.۵٪) می‌گردد. این ویژگی کلیدی، پرسلان را در برابر نفوذ مایعات، لکه‌پذیری، یخ‌زدگی و مواد شیمیایی بسیار مقاوم می‌سازد و آن را به انتخابی ایده‌آل برای طیف وسیعی از کاربردها، از فضاهای مسکونی پرتردد تا محیط‌های تجاری و صنعتی سخت، تبدیل کرده است.

بخش اول: انواع پرسلان و دسته‌بندی‌ها (تمرکز اصلی)

پرسلان بسته به فرآیند تولید، نحوه پرداخت سطح و افزودنی‌های خاص، به دسته‌بندی‌های مختلفی تقسیم می‌شود که هر کدام ویژگی‌ها، مزایا و کاربردهای منحصر به فرد خود را دارند. درک این تفاوت‌ها به معماران، طراحان و مصرف‌کنندگان نهایی کمک می‌کند تا بهترین انتخاب را برای پروژه خود داشته باشند.

۱. پرسلان پولیش شده (Polished Porcelain)

پرسلان پولیش شده، ظاهری لوکس و درخشان را برای فضاهای داخلی به ارمغان می‌آورد. پس از فرآیند پخت و سرد شدن، این نوع پرسلان تحت یک سری عملیات سنگ‌زنی دقیق و پرداخت مکانیکی قرار می‌گیرد. این فرآیند، سطح پرسلان را صاف و صیقلی کرده و به آن جلوه‌ای آینه‌ای و بسیار براق می‌بخشد. این براقیت، نور را به خوبی منعکس کرده و فضا را بزرگتر و روشن‌تر نشان می‌دهد.

• ظاهر: سطح کاملاً براق، شبیه به سنگ‌های طبیعی صیقلی مانند مرمر، گرانیت یا اونیکس. انعکاس نور بالا.

• ویژگی‌های فنی: به دلیل فرآیند پولیش، تراکم آن همچنان بالاست و جذب آب بسیار پایینی دارد.

• کاربرد: اغلب برای کفپوش و دیوارپوش در فضاهای داخلی با ترافیک متوسط تا کم، مانند لابی هتل‌ها، سالن‌های پذیرایی خانگی، اتاق نشیمن، فضاهای لوکس فروشگاهی و سرویس‌های بهداشتی.

• نکات مهم: سطح کاملاً پولیش شده ممکن است کمی بیشتر مستعد نمایش اثر انگشت، گرد و غبار و لکه‌های سطحی باشد. همچنین، در صورت خیس شدن، ممکن است کمی لغزنده شود، لذا توصیه می‌شود در مناطق پرخطر مانند پله‌ها یا حمام‌ها با احتیاط بیشتری استفاده شود یا از پرسلان‌های با بافت مخصوص بهره برد.

۲. پرسلان لعاب‌دار (Glazed Porcelain)

پرسلان لعاب‌دار، پرکاربردترین نوع پرسلان است که بیشترین تنوع را در طرح، رنگ و بافت ارائه می‌دهد. در این فرآیند، پس از پخت اولیه بدنه پرسلان، یک لایه لعاب مایع حاوی رنگدانه‌ها، مواد معدنی و افزودنی‌های دیگر، بر روی سطح آن اعمال می‌شود. سپس، کاشی لعاب‌دار مجدداً در دمای بالا پخته می‌شود تا لعاب به بدنه متصل شده و یک لایه محافظ شیشه‌ای و دائمی را تشکیل دهد.

• ظاهر: تنوع بی‌نهایت در طرح، رنگ، بافت و جلوه. این نوع قادر است به طور دقیق ظاهر مواد طبیعی مانند انواع سنگ‌ها، چوب (پارکت)، بتن، فلز و حتی پارچه را تقلید کند.

• ویژگی‌های فنی: لایه لعاب به عنوان یک سد محافظ عمل می‌کند و مقاومت پرسلان را در برابر سایش، خراش، لکه‌پذیری و نفوذ مواد شیمیایی به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. ضخامت و نوع لعاب در دوام و مقاومت آن نقش دارد.

• مزیت: مقاومت بالا در برابر عوامل محیطی و سهولت در نگهداری و نظافت. امکان ایجاد طرح‌های پیچیده و خلاقانه.

• کاربرد: بسیار گسترده؛ از کفپوش و دیوارپوش در آشپزخانه، حمام، سرویس بهداشتی، پذیرایی و اتاق خواب گرفته تا کاربرد در محیط‌های تجاری، اداری، رستوران‌ها و بیمارستان‌ها.

۳. پرسلان بدون لعاب/بدنه رنگی (Through-Body/Color Body)

پرسلان بدون لعاب، که گاهی به آن "بدنه رنگی" (Color Body) نیز گفته می‌شود، به دلیل یکنواختی رنگ در تمام ضخامت کاشی، شناخته می‌شود. در این نوع پرسلان، رنگدانه‌ها به خمیره اصلی (مخلوط خاک رس و مواد معدنی) پیش از فرآیند پرس و پخت اضافه می‌شوند. بنابراین، رنگ و طرح مورد نظر از سطح تا عمق کاشی ادامه دارد.

• ویژگی برجسته: مهمترین مزیت این نوع پرسلان، پنهان شدن خراش‌های سطحی است. اگر خراش یا آسیبی به سطح وارد شود که لایه رویی را از بین ببرد، رنگ و طرح زیرین با رنگ سطح یکسان است و فرورفتگی‌ها یا خطوط ایجاد شده به سختی قابل مشاهده خواهند بود. این امر باعث می‌شود ظاهر کاشی در طولانی مدت حفظ شود.

• ظاهر: معمولاً ظاهری مات یا نیمه مات دارد و اغلب طرح‌های ساده‌تر یا شبیه به سنگ‌های طبیعی با رگه‌های ظریف را ارائه می‌دهد.

• کاربرد: ایده‌آل برای مناطقی که تردد بالا دارند یا احتمال سایش و خراش وجود دارد، مانند کف فروشگاه‌ها، مراکز خرید، فرودگاه‌ها، فضاهای اداری، رستوران‌ها، و همچنین در منازل برای آشپزخانه، راهروها و پله‌ها.

۴. پرسلان فلفلی (Gres Porcellanato/Full Body)

این اصطلاح (Gres Porcellanato) اغلب به عنوان مترادفی برای پرسلان با کیفیت بالا استفاده می‌شود، اما به طور خاص به نوعی پرسلان اشاره دارد که ذرات تشکیل‌دهنده ساختار آن، مشابه دانه‌های فلفل، به صورت ناهمگن در سراسر بدنه (از سطح تا عمق) پخش شده‌اند. این نوع پرسلان، ترکیبی از بهترین خواص پرسلان بدون لعاب و مقاومت مکانیکی فوق‌العاده است.

• ظاهر: معمولاً ظاهری مات، طبیعی و صنعتی دارد. دانه‌بندی مشخص و جلوه‌ای شبیه به بتن، سنگ‌های کوارتزیت یا سرپانتین دارد.

• ویژگی‌های فنی: بالاترین سطح تراکم، مقاومت فشاری و مقاومت مکانیکی را در بین انواع پرسلان داراست. این ویژگی‌ها آن را برای کاربردهای بسیار سخت مناسب می‌سازد. جذب آب آن نزدیک به صفر است.

• کاربرد: محیط‌های صنعتی سنگین، کارگاه‌ها، پارکینگ‌های عمومی و تجاری، فضاهای خارجی با تردد بالا، استخرها و اطراف آن‌ها، و هر مکانی که نیاز به مقاومت فوق‌العاده در برابر سایش، ضربه و بارهای سنگین دارد.

۵. پرسلان اکستریور (مخصوص فضای باز)

این دسته از پرسلان‌ها به طور خاص برای تحمل شرایط سخت محیطی و استفاده در فضای باز طراحی و تولید می‌شوند. مقاومت در برابر عوامل جوی، زیبایی و دوام، آن‌ها را به گزینه‌ای محبوب برای تراس‌ها، بالکن‌ها، روف گاردن‌ها، کنار استخرها و مسیرهای پیاده‌رو تبدیل کرده است.

• ویژگی‌ها:

  • مقاومت عالی در برابر یخبندان: ساختار متراکم پرسلان از جذب آب بالا جلوگیری می‌کند، که این امر مانع از آسیب دیدن کاشی در اثر چرخه یخ‌زدگی و ذوب شدن می‌شود.

  • مقاومت در برابر اشعه UV: رنگ و طرح پرسلان در معرض نور خورشید مستقیم، در طولانی مدت دچار تغییر یا رنگ‌پریدگی نمی‌شود.

  • ضریب اصطکاک بالا (ضد لغزش): سطح این پرسلان‌ها معمولاً بافت‌دار یا دارای برجستگی‌های ظریفی است تا از لغزش در هنگام خیس بودن جلوگیری کند. این ویژگی برای ایمنی در فضاهای خارجی حیاتی است.

  • مقاومت در برابر لغزش: اغلب طبق استانداردهای بین‌المللی (مانند R10، R11 یا بالاتر) دسته‌بندی می‌شوند.

  • تحمل بار: غالباً به صورت اسلب‌های ضخیم‌تر (معمولاً ۲۰ میلی‌متری یا بیشتر) تولید می‌شوند که امکان نصب مستقیم روی بستر (مانند شن، چمن یا پایه‌های تنظیم ارتفاع) را بدون نیاز به دوغاب‌کشی سنتی فراهم می‌کنند. این ضخامت، مقاومت بالایی در برابر وزن و ضربه را تضمین می‌کند.

• کاربرد: کفپوش تراس‌ها، بالکن‌ها، محوطه باغ، مسیرهای ورودی، حاشیه استخرها، و فضاهای بیرونی تجاری.

بخش دوم: فرآیند تولید پرسلان (جنبه فنی)

تولید پرسلان یک فرآیند پیچیده و دقیق است که شامل چندین مرحله کلیدی می‌باشد:

1. آماده‌سازی خمیره (Body Preparation): مواد اولیه، شامل انواع خاک رس (به ویژه کائولین که سرشار از آلومیناست)، فلدسپات، کوارتز و سایر مواد معدنی، با نسبت‌های دقیق مخلوط می‌شوند. برای تولید پرسلان بدنه رنگی، رنگدانه‌های معدنی نیز در این مرحله به مخلوط اضافه می‌شوند.

2. شکل‌دهی (Forming): خمیره آماده شده به صورت پودر خشک درآمده و سپس تحت فشار بسیار بالا (به طور معمول بیش از (4000 \text{ psi}) یا (275 \text{ bar})) توسط پرس‌های هیدرولیکی قدرتمند، شکل داده می‌شود. این مرحله، تراکم اولیه کاشی را تضمین می‌کند.

3. خشک کردن (Drying): کاشی‌های شکل‌داده شده ابتدا در خشک‌کن‌های مخصوص، رطوبت اضافی خود را از دست می‌دهند.

4. لعاب‌زنی (Glazing - در صورت نیاز): برای پرسلان‌های لعاب‌دار، در این مرحله لعاب مایع با استفاده از روش‌های اسپری، غوطه‌وری یا نازل بر روی سطح کاشی اعمال می‌شود.

5. پخت (Firing): این حیاتی‌ترین مرحله در تولید پرسلان است. کاشی‌ها در کوره‌های پیشرفته (مانند کوره‌های رولی یا تونلی) تا دمای بسیار بالا، معمولاً بین (1200^\circ \text{C}) تا (1450^\circ \text{C}) حرارت داده می‌شوند. در این دمای بالا، ذرات مواد معدنی در خمیره ذوب شده و با هم ترکیب می‌شوند (فرآیند شیشه‌ای شدن یا Vitrification). این فرآیند باعث کاهش قابل توجه حجم کاشی، افزایش تراکم و ایجاد ساختاری غیرمتخلخل می‌گردد.

6. سرد کردن (Cooling): کاشی‌ها به آرامی سرد می‌شوند تا از ایجاد تنش‌های حرارتی و ترک‌خوردگی جلوگیری شود.

7. پرداخت نهایی (Finishing): بسته به نوع پرسلان، ممکن است مراحل پرداخت مانند پولیش، برش دقیق (با دستگاه‌های CNC) یا اعمال پوشش‌های خاص (مانند پوشش‌های آنتی‌باکتریال) انجام شود.

نتیجه این فرآیند، محصولی با جذب آب کمتر از ۰.۵٪ است که مقاومت فوق‌العاده‌ای در برابر نفوذ مایعات، لکه‌پذیری، تغییرات دما، مواد شیمیایی و سایش از خود نشان می‌دهد.

بخش سوم: مزایا و معایب کلیدی

پرسلان به دلایل متعدد به ماده‌ای محبوب در صنعت ساخت و ساز تبدیل شده است، اما مانند هر ماده دیگری، دارای مزایا و معایبی است که لازم است در نظر گرفته شوند.

مزایا:

• دوام و طول عمر استثنایی: پرسلان در برابر سایش، خراش، ضربه و فشار بسیار مقاوم است و عمر مفید بسیار طولانی دارد. این باعث می‌شود که سرمایه‌گذاری بلندمدت محسوب شود.

• نگهداری آسان و بهداشتی: سطح غیرمتخلخل پرسلان مانع از جذب رطوبت، لکه‌ها، باکتری‌ها و کپک می‌شود. نظافت آن بسیار ساده است و تنها با یک دستمال مرطوب و شوینده ملایم انجام می‌شود. این خاصیت آن را برای محیط‌های بهداشتی مانند آشپزخانه‌ها و بیمارستان‌ها ایده‌آل می‌سازد.

• مقاومت در برابر آب و رطوبت: جذب آب بسیار پایین، پرسلان را در برابر رطوبت، بخار و نفوذ آب کاملاً مقاوم می‌سازد. این امر آن را برای استفاده در حمام، سرویس بهداشتی، آشپزخانه و فضاهای خارجی مناسب می‌کند.

• مقاومت شیمیایی: در برابر طیف وسیعی از مواد شیمیایی خانگی و صنعتی (مانند پاک‌کننده‌ها، اسیدها و بازهای ملایم) مقاوم است و دچار خوردگی یا تغییر رنگ نمی‌شود.

• مقاومت حرارتی: پرسلان دمای بالا را تحمل می‌کند و در برابر آتش‌سوزی مقاوم است. همچنین، تغییرات ناگهانی دما تأثیر مخربی بر آن ندارد.

• تنوع طراحی و زیبایی: پرسلان قادر است ظاهر هر ماده طبیعی را تقلید کند و در طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها، الگوها، بافت‌ها و اندازه‌ها (از موزاییک‌های کوچک تا اسلب‌های بزرگ) عرضه می‌شود، که امکان خلق طراحی‌های متنوع و خلاقانه را فراهم می‌سازد.

• مقاومت در برابر رنگ‌پریدگی: نور خورشید و اشعه UV تأثیر چندانی بر رنگ پرسلان ندارند، بنابراین رنگ آن در طول زمان ثابت باقی می‌ماند.

• مناسب برای کف گرمایشی: به دلیل خاصیت رسانایی حرارتی خوب، پرسلان انتخاب مناسبی برای سیستم‌های گرمایش از کف است.

معایب:

• هزینه اولیه بالاتر: در مقایسه با سرامیک معمولی یا برخی مصالح کفپوش دیگر، هزینه خرید پرسلان معمولاً بالاتر است.

• نصب دشوارتر و تخصصی: به دلیل سختی و وزن بیشتر، نصب پرسلان نیاز به ابزار تخصصی (مانند تیغه‌های الماسه مخصوص)، چسب‌های قوی و مهارت و دقت بالایی دارد. نصب نادرست می‌تواند منجر به شکستگی یا مشکلات دیگر شود.

• سنگینی: پرسلان نسبت به سرامیک معمولی، چگالی و وزن بیشتری دارد. این امر در حمل و نقل و همچنین در ساختار کف یا دیوار که قرار است نصب شود، باید در نظر گرفته شود (ممکن است نیاز به زیرسازی قوی‌تر باشد).

• شکنندگی در صورت ضربه شدید: اگرچه بسیار مقاوم است، اما سقوط اجسام سنگین و تیز از ارتفاع زیاد می‌تواند باعث شکستگی یا لب پر شدن لبه‌های آن شود.

• سردی در لمس: مانند سنگ، سطح پرسلان بدون سیستم گرمایش از کف، می‌تواند در هوای سرد، سرد به نظر برسد.

بخش چهارم: کاربردها و نکات انتخاب

پرسلان به دلیل ویژگی‌های ممتاز خود، در طیف وسیعی از کاربردها در پروژه‌های معماری و طراحی داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرد:

• کفپوش: رایج‌ترین کاربرد پرسلان، به ویژه در فضاهای پرتردد مانند ورودی‌ها، سالن‌های پذیرایی، آشپزخانه‌ها، حمام‌ها، سرویس‌های بهداشتی، فضاهای اداری، فروشگاه‌ها و مراکز تجاری.

• دیوارپوش: در آشپزخانه‌ها (به عنوان پوشش بین کابینت‌ها و پشت اجاق گاز)، حمام‌ها، سرویس‌های بهداشتی، و همچنین به عنوان یک عنصر دکوراتیو در دیوارهای پذیرایی یا فضاهای تجاری.

• کانتر آشپزخانه و صفحات روی کابینت: مقاومت بالا در برابر حرارت، لکه، خراش و مواد شیمیایی، پرسلان را به گزینه‌ای ایده‌آل برای کانتر آشپزخانه تبدیل کرده است، به خصوص در قالب اسلب‌های بزرگ.

• نمای ساختمان (Facade): اسلب‌های پرسلان مخصوص نمای بیرونی، به دلیل مقاومت در برابر عوامل جوی، اشعه UV و یخ‌زدگی، به عنوان پوششی زیبا و بادوام برای دیوارهای خارجی ساختمان‌ها به کار می‌روند.

• استخرها و حاشیه آن‌ها: جذب آب نزدیک به صفر و مقاومت در برابر مواد شیمیایی استخر، پرسلان را برای این مناطق بسیار مناسب می‌سازد.

• کف پارکینگ‌ها و فضاهای صنعتی: پرسلان‌های با مقاومت فشاری و سایش بالا، برای کف پارکینگ‌ها، انبارها و کارگاه‌ها استفاده می‌شوند.

• دکوراسیون داخلی: استفاده از قطعات پرسلان در طراحی شومینه‌ها، میزها، ستون‌ها و سایر عناصر دکوراتیو.

نکات مهم در انتخاب پرسلان:

1. درجه‌بندی سایش (PEI Rating): این استاندارد برای کفپوش‌ها بسیار حیاتی است و میزان مقاومت لعاب در برابر سایش را نشان می‌دهد.

   • PEI I: مناسب برای مناطق مسکونی با تردد بسیار کم (مانند حمام یا اتاق خواب).

   • PEI II: مناسب برای مناطق مسکونی با تردد کم (مانند پذیرایی یا راهروها).

   • PEI III: مناسب برای تمام مناطق مسکونی و اکثر مناطق تجاری با تردد متوسط.

   • PEI IV: مناسب برای تمام مناطق مسکونی و مناطق تجاری با تردد بالا.

   • PEI V: مناسب برای مناطق تجاری و صنعتی با تردد بسیار بالا و سنگین.

2. استاندارد جذب آب: همانطور که گفته شد، پرسلان با جذب آب کمتر از ۰.۵٪ تعریف می‌شود. اطمینان از این استاندارد، به خصوص برای فضاهای مرطوب و خارجی، ضروری است. استانداردهایی مانند گروه BIa (طبق EN 14411) مشخص کننده پرسلان با جذب آب بسیار کم است.

3. مقاومت در برابر لغزش (Slip Resistance): برای کفپوش‌ها، به ویژه در حمام، آشپزخانه، استخر و فضاهای خارجی، توجه به این استاندارد (مانند R-value در اروپا یا ضریب اصطکاک) اهمیت حیاتی دارد.

4. ضخامت اسلب: برای کاربردهای خاص مانند نمای بیرونی یا کف‌های خارجی که بدون ملات نصب می‌شوند، ضخامت اسلب (مانند ۲۰ میلی‌متر) برای تحمل بار و دوام مهم است.

5. تطابق طرح و رنگ: اطمینان از یکنواختی رنگ و طرح در بین کاشی‌های مختلف (Lot Number)، به خصوص در پروژه‌های بزرگ، بسیار مهم است.

6. شرایط نگهداری و نظافت: اگرچه پرسلان نگهداری آسانی دارد، اما برخی سطوح پولیش شده ممکن است نیاز به مراقبت بیشتری داشته باشند.

راه های ارتباطی:

09120181231

02178994682

www.dezhave-shop.ir

www.dezhave.com